Hoogbegaafdheid herkennen bij peuters
Heeft jouw kind een ontwikkelingsvoorsprong?
Hoogbegaafd-heid herkennen bij peuters
Heeft jouw kind een ontwikkelings-voorsprong?
Vraag jij je af of je peuter misschien een ontwikkelingsvoorsprong heeft? Dit kan zich op verschillende manieren uiten, bijvoorbeeld wanneer je kind zich verveelt, zich moeilijk aanpast aan nieuwe situaties of onverwacht boos reageert. Misschien merk je dat je kind in de vertrouwde omgeving onzeker is of dat het niet uitgedaagd wordt bij de reguliere kinderopvang.
Op deze pagina vind je meer informatie over hoe hoogbegaafdheid zich bij peuters kan uiten en of sGooiers de geschikte plek is voor jouw kind. Zo ontdek je of onze kleinschalige opvang een passende oplossing biedt voor de unieke behoeften van jouw peuter.
Het belang van vroege signalering van slimme peuters
Het op tijd signaleren van een ontwikkelingsvoorsprong bij peuters is cruciaal voor hun welzijn en groei. Helaas wordt een hoogbegaafd kind vaak niet meteen herkend, en veel ouders ervaren schaamte of twijfel wanneer ze vermoeden dat hun peuter bijzonder is. Misschien zie je dat je kind zich anders ontwikkelt dan zijn vrienden, maar durf je dit niet hardop te zeggen.
Op reguliere kinderopvanglocaties is er vaak weinig kennis over hoogbegaafde kinderen, waardoor ze nog te vaak op een te laag niveau worden aangesproken. Dit kan leiden tot frustratie, onzekerheid en zelfs sociaal en emotionele problemen. Vroege herkenning van een ontwikkelingsvoorsprong helpt om deze negatieve gevolgen te voorkomen en biedt je kind de ruimte om zich optimaal te ontwikkelen.
Bij sGooiers begrijpen we de unieke behoeften van slimme peuters. Wil je weten of jouw kind wellicht een ontwikkelingsvoorsprong heeft? Lees verder om meer te ontdekken.
Elk kind is uniek
Kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong denken snel en vinden vaak creatieve oplossingen. Hun ontwikkeling kan in een rap tempo gaan, wat zich soms al op jonge leeftijd manifesteert. Misschien merk je dat je baby eerder dan verwacht zijn hoofd opheft of al snel gaat staan. Sommige peuters spreken al vroeg met een indrukwekkende woordenschat, terwijl anderen zich in eerste instantie liever afzijdig houden en eerst goed observeren. Deze kinderen nemen de tijd om alles in hun hoofd te oefenen en kunnen je uiteindelijk verrassen door ineens te praten in volzinnen, slimme vragen te stellen of verbanden te leggen die volwassenen vaak pas later doorhebben.
Er is geen vast profiel voor het ‘hoogbegaafde kind’, want ieder kind is uniek. Bij sGooiers begrijpen we deze verschillen en bieden we een omgeving waarin elk kind zijn eigen weg kan volgen en zich optimaal kan ontwikkelen.

Persoonlijkheids-kenmerken van slimme peuters
Slimme peuters en kleuters onderscheiden zich vaak door hun nieuwsgierigheid en onderzoeksdrang. Ze hebben een uitstekend geheugen en kunnen complexe denkproblemen met gemak aanpakken. Deze kinderen zijn snel van begrip en stellen veel vragen, wat hun interesse in de wereld om hen heen weerspiegelt. Ze houden van uitdagingen en kunnen goed reflecteren op wat ze leren. Daarnaast zijn ze vaak in staat om creatieve oplossingen te bedenken voor problemen. Door hun sterke denkvermogen en vindingrijkheid tonen slimme peuters soms ook leiderschapskwaliteiten, waarbij ze anderen op een natuurlijke manier kunnen inspireren.
De Slimme Peuter Signaleringslijst
Het is belangrijk om te weten dat slimme peuters niet altijd de bovengenoemde eigenschappen direct laten zien. In een omgeving waarin hun ontwikkelingsniveau niet wordt herkend of zelfs onderdrukt, kunnen zij gedrag vertonen dat afwijkend lijkt, zoals:
- Zich anders gedragen dan thuis, bijvoorbeeld in de opvang
- Meer huilen, boos gedrag, clownesk gedrag, driftbuien of zelfs slaan en bijten
- Overmatig aandacht vragen
- Extreem verlegen of teruggetrokken gedrag vertonen
- Klachten zoals buik- en/of hoofdpijn ontwikkelen
- Moeite hebben met in slaap vallen ’s avonds
- Niet goed aansluiten bij de groep
- Zich sterk aanpassen aan de groepsnormen, soms zelfs door onder hun niveau te presteren (bijvoorbeeld een kind dat voorheen mooi kon kleuren, maar nu met krastekeningen thuiskomt)
- Hun onbevangen vrolijkheid en ontdekkende blik verliezen, zich in zichzelf keren
- Hechten aan een knuffel of doekje voor extra comfort
- Zeer hoge eisen aan zichzelf stellen, wat kan leiden tot vroege faalangst
- Vroeg en goed kunnen puzzelen (meer stukken dan verwacht voor hun leeftijd)
- Kauwen op kleding, zoals de mouw of kraag
- Vaak al snel geen middagslaap meer nodig hebben

Gelukkig worden slimme kinderen tegenwoordig steeds vaker vroeg ontdekt. Dit komt deels door de groeiende kennis over (hoog)begaafdheid, maar ook doordat het mogelijk is dat meerdere kinderen uit hetzelfde gezin (hoog)begaafd zijn, vooral als een ouder broer of zus al is gediagnosticeerd. Dit maakt ouders alerter. Vaak zijn de ouders zelf ook (hoog)begaafd of komt het voor in de familie.
Naast een ontwikkelingsvoorsprong zien we bij deze kinderen vaak ook een hoge gevoeligheid: ze zijn hoogsensitief. Dit kan zich op verschillende manieren uiten:
- Niet tegen harde geluiden kunnen, zoals van de stofzuiger
- Niet willen dat hun handen vies worden
- Alleen eten willen waarvan ze zeker weten dat ze het lusten, niets willen proberen
- Niet van grote verrassingen houden, moeite hebben met onverwachte veranderingen, zoals wanneer de dag anders verloopt dan verwacht
- Angstig worden om opnieuw een ruimte in te lopen, ook al hebben ze dat al 100 keer gedaan
- Moeite hebben met wennen aan nieuwe situaties of mensen
- Vasthouden aan rituelen
- Snel schrikken van onverwachte gebeurtenissen
- Last hebben van kleding die kriebelt, naden in sokken of kledingmerkjes die tegen de huid schuren
- Meer leren van een vriendelijke terechtwijzing dan van strenge straf
- Elk vreemd geurtje opmerken
- Een scherpzinnig gevoel voor humor hebben
- Intuïtief lijken
- Moeite hebben om in slaap te vallen na een opwindende dag, snel overprikkeld raken
- Zich willen verkleden als kleding nat of zanderig is geworden
- Perfectionistisch zijn
- Oog hebben voor het verdriet van anderen
- Zeer gevoelig zijn voor pijn, vaak door schrikreacties
- Oog voor detail, zoals veranderingen in de omgeving of het uiterlijk van anderen
- Beter presteren als er geen vreemden aanwezig zijn
- De dingen intensief beleven en ervaren
Het helpt je kind deze gevoeligheden serieus te nemen en het de aandacht te geven die het nodig heeft.
Wat valt op in de eerste maanden bij slimme baby’s
- Wijze blik – Soms al zichtbaar binnen het eerste uur na de geboorte.
- Veel aandacht voor de omgeving – Rondkijken, hoofd draaien en van alles om zich heen observeren.
- Snel oogcontact – Al snel een eerste glimlach die vaak als een stuipje wordt afgedaan door anderen.
- Minder slaap nodig – Heeft vaak minder slaap dan andere baby’s van dezelfde leeftijd.
- Sterke eigen wil – Blijft vanaf het begin al duidelijk aanwezig.
- Bijna continue behoefte aan prikkels – Baby’s kunnen gefrustreerd raken wanneer ze niet op alle prikkels kunnen reageren.
- Overprikkeling – Kan soms overprikkeld raken omdat ze alle informatie nog niet kunnen verwerken.
- Gevoelig voor prikkels – Soms bijzonder gevoelig voor geluiden, geuren, smaken en veranderingen (kan leiden tot krachtig huilen).
- Gelukkige en alert momenten – Tussen huilen door vaak heel tevreden en alert.
- Snel geluiden nadoen – Kan eerder dan andere baby’s geluiden imiteren.
- Beweeglijk – Liggen vaak al gauw dwars in bed en zijn al vroeg actief.
- Voorsprong in ontwikkeling – Stelselmatig voorlopen op de ‘boekjes’ van het consultatiebureau (bijvoorbeeld sneller met rollen, kruipen, staan, of lopen).
- Nieuwe vaardigheden snel leren – Kan iets pas later doen, maar het meteen begrijpen en niet vaak herhalen (bijvoorbeeld puzzels maken, geluid maken, blokkentoren bouwen).
Deze signalen kunnen een aanwijzing zijn voor een ontwikkelingsvoorsprong bij je baby. Als je deze kenmerken herkent, is het goed om dit te bespreken met een professional die ervaring heeft met (hoog)begaafde kinderen.


Iedere hoogbegaafde volwassene was ooit een hoogbegaafde peuter


Wat valt op bij slimme peuters vanaf 6 maanden
- Snel leren praten – Maakt direct al gebruik van drie of vier lettergrepen.
- Vroege zinnen – Kan snel hele zinnen zeggen.
- Grote woordenschat – Ongeveer 200 woorden met 1,5 jaar en kan al inhoudelijke gesprekken voeren.
- Sterk rechtvaardigheidsgevoel – Heeft een sterk gevoel voor wat eerlijk en rechtvaardig is.
- Goed geheugen – Kan veel dingen onthouden zoals automerken, dino’s, kleuren, letters en deze combineren met nieuwe kennis.
- Zoeken naar uitzonderingen – Vraagt vaak: “Maar als… dan is het niet zo?” of “Kun je ook…?” na een uitleg.
- Betere aansluiting bij ouderen – Heeft vaak beter contact met volwassenen dan met leeftijdsgenoten.
- Vroege telvaardigheid – Begint al vroeg met tellen en kan kleuren herkennen en benoemen.
- Aandacht voor de omgeving – Wijst veel, stelt vragen en blijft doorvragen.
- Opmerkingen van anderen – Andere ouders zeggen vaak dat je kind “al zo goed kan praten,” terwijl jij je afvraagt waarom het vandaag stil lijkt.
- Zelfverbetering – Corrigeert zichzelf of anderen.
- Goed ruimtelijk inzicht – Snel begrip van links en rechts, dagen van de week, en kan morgen en gisteren goed toepassen.
- Gedrag met onbekenden – Weigert vaak tegen vreemde volwassenen te praten en kijkt terug, zich vastklampend aan ouders.
- Leiderschap – Neemt vaak een leidersrol binnen de groep.
- Driftbuien – Komt regelmatig voor bij frustratie.
- Lichamelijke klachten – Heeft buik- of hoofdpijnklachten.
- Zelfbedachte spelregels – Speelt zelfstandig met autootjes en blokken, maakt een eigen wereld met regels en verhalen.
- Tekeningen met een verhaal – Tekeningen bevatten vaak een verhaal, hoewel motorisch nog niet perfect.
- Denkbeeldig vriendje – Soms is er een periode waarin een denkbeeldig vriendje aanwezig is.
- Hechting aan voorwerpen – Heeft sterke gehechtheid aan een knuffel of doekje.
- Vasthouden aan rituelen – Sterk vasthouden aan dagelijkse gewoonten en rituelen.
- Perfectionisme – Heeft vaak hoge eisen aan zichzelf en kan faalangst ontwikkelen.
- Goed kunnen puzzelen – Kan puzzels maken met meer stukken dan je zou verwachten voor de leeftijd.
- Geen behoefte aan middagslaap – De middagslaap wordt vaak al snel afgebouwd.
- Humor – Heeft een goed gevoel voor humor en begrijpt grappen die bij zijn/haar leeftijd horen.
Deze signalen kunnen wijzen op een slimme ontwikkeling bij je kind. Het is niet nodig dat ze allemaal aanwezig zijn; soms zie je slechts een aantal van deze kenmerken. Als ouder merk je vaak wel dat je kind zich anders ontwikkelt dan andere kinderen in de omgeving, en dat kan een van de belangrijkste eerste aanwijzingen zijn.
Herken je deze signalen bij jouw kind? Neem gerust contact met ons op om te ontdekken hoe wij kunnen ondersteunen bij de ontwikkeling van je slimme peuter. We denken graag met je mee!

We gaan graag met je in gesprek!
sGooiers (Laren NH)
Schapendrift 66
1251 XH Laren (NH)
Geopend van maandag t/m vrijdag van 8.00 uur – 18.00 uur.
Contact
Telefoonnummer: 06 39 53 70 56
Mail: info@sgooiers.nl
KvK nummer: 93214154
Buitenweg 310
3602 ZK Maarssen
Geopend op maandag, dinsdag en donderdag van 8.00 uur tot 18.00 uur.
Contact
Telefoonnummer: 06 81 55 94 27
Mail: info@sgooiers.nl
KvK nummer: 94368155