In mijn vorige blog heb ik geprobeerd uit te leggen dat Sociaal en Emotioneel toch echt twee woorden zijn en dat dit helaas door veel mensen (ook professionals) nog gezien wordt als één woord. Vorige keer heb ik mij vooral gericht op de sociale ontwikkeling van hoogbegaafde kinderen.
Nu wil ik het graag hebben over de emotionele ontwikkeling van hoogbegaafde kinderen want hoe vaak wordt er bij de kleuters gezegd: “Dit kind is emotioneel nog zo klein, het is beter als we ‘m nog een jaar bij de kleuters laten.”
Allereerst zie ik bij onze sGooiers dat ongeveer 97% van onze slimme peuters, naast slim ook hoog sensitief is. Een hoog sensitief kind is bedachtzamer en raakt makkelijker overmand door heftige emoties. Slimme, hoog sensitieve kinderen zijn zich heel bewust van wat ze voelen en als dit geen fijn gevoel is, hebben ze daar weer allerlei gedachtes over. Dat maakt dat ze vaak dingen heel spannend vinden. Ze zijn zich al heel vroeg bewust dat ze misschien iets niet kunnen en daarom beginnen ze er niet aan. Hier begint faalangst en perfectionisme zich al te ontwikkelen. En om deze reden kan het zijn dat ze bepaalde motorische vaardigheden minder oefenen vergeleken met leeftijdsgenoten.
Een aantal kenmerken van een hoog sensitief kind:
- Bij harde of onverwachtse geluiden kunnen ze erg schrikken. Deze schrikreactie geeft een vervelend gevoel en dat willen ze niet. Vandaar dat ze zo heftig kunnen reageren.
- Ze kunnen tot ‘vervelends’ toe last hebben van kleren die kriebelen, naden in sokken of kledingmerkjes voelen die irriteren. Neem dit serieus.
- Niet van grote verrassingen houden. Dit is onvoorspelbaar voor ze en de spanning die dit met zich meebrengt, vinden ze geen fijn gevoel. Bereid ze hier op voor.
- Schrikken heel erg van een stemverheffing. Ook als dit niet voor ze bedoeld is, vinden ze dit heel naar.
- Ze hebben soms een scherpe reuk. Ze ruiken iets wat jij nog niet geroken hebt.
- Doordat ze zoveel voelen en daar gedachtes over hebben, kunnen ze overprikkeld raken en dit uiten in hevige driftbuien. Geef ze regelmatig de ruimte om even tot rust te komen.
- Wanneer een randje van de broek of mouw (maar een spetter) nat is, willen ze het uit en wat anders aan. Neem dit serieus.
- Niet tegen vieze handen kunnen. We hebben bij onze sGooiers bijvoorbeeld kinderen die niet willen vingerverven/scheerschuimen omdat ze dit niet fijn vinden.
- Ze zijn heel empathisch, voelen onuitgesproken jouw emotie/spanningen aan en kunnen zich al heel goed verplaatsen in het verdriet van anderen.
- Vinden drukte niet fijn. Dit is ook weer onvoorspelbaar voor ze.
- Kunnen zeer gevoelig zijn voor pijn. Dit is een nare ervaring en dat willen ze weer niet voelen. We hebben kinderen bij sGooiers die net zolang van slag zijn totdat de pijn volledig is verdwenen.
- Scherp oog voor details. Ze zien de kleinste veranderingen.
- Zodra ze maar denken dat er iets van ze verwacht wordt of merken dat ze het moeilijk vinden, stoppen ze met de activiteit. Dit geeft namelijk weer een vervelend gevoel en dat willen ze niet.
Bij sGooiers zien we dat onze hoog sensitieve kinderen zich pas laten zien als ze zich volledig veilig voelen. Ze hebben de tijd nodig om aan de omgeving, de kinderen en de begeleiders te wennen. Belangrijk is dit te zien en ze hierbij te begeleiden. Al onze medewerkers krijgen hier een interne training over.
Dit is wat een hoog sensitief kind is. Het heeft dus geen enkele zin om een kind een jaar over te laten doen om deze reden, want daar gaat het heus niet van weg. Het heeft wel zin om goed te kijken naar deze kinderen en ze de begeleiding te geven die ze nodig hebben. Welk gedrag zie je en waar komt het gedrag vandaan? Wat heeft dit kind nodig?
Voorbeeld:
- Een kind dat niet wil vingerverven omdat het last heeft van vieze handen, laat je met handschoenen verven of gewoon met een kwast.
- Als je weet dat de eerste maandag van de maand het alarm afgaat, bereid het kind er dan even op voor.
- Let in de groep op het verheffen van je stem. Beter op een lievere manier duidelijk maken wat je wel of niet wil.
Een hoog begaafd/hoog sensitief kind loopt sociaal en emotioneel niet achter. In tegendeel!
Het heeft een andere benadering en begeleiding nodig en omdat wij in
Nederland Passend Onderwijs pretenderen, moet dit helemaal goed komen met deze kinderen.